Restauratie Buitenkerk

BouwInfo
Voor actuele informatie over de restauratie die begonnen is in april 2010 kunt u kijken op deze pagina.

De situatie
De Onze Lieve Vrouwe- of Buitenkerk is een gebouw dat in de late Middeleeuwen is gebouwd. Het is gebouwd als een plaats waar mensen samenkomen om de eredienst te vieren.
Door de jaren heen hebben de verschillende gebruikers van het pand de nodige aanpassingen gedaan.
 
Een gebouw is niet iets dat eenmaal wordt neergezet en waar je nooit meer aandacht aan hoeft te besteden. In vroeger tijden bleek dat bijvoorbeeld toen een deel van de toren instortte. Die is nooit meer tot haar volle lengte opnieuw opgebouwd.
Halverwege de twintigste eeuw heeft de parochie de moeite genomen om het gebouw van onder tot boven te restaureren. Toen hoopte men dat de kerk er voorlopig weer een hele tijd goed bij zou staan. Helaas is die periode korter dan verwacht.
 
Het gebouw is steeds in beweging. Niet zo erg dat je het merkt, maar toch. Hier zijn ook wel oorzaken voor aan te wijzen.
Uiteraard zijn er weersinvloeden. Door kou en warmte krimpt en zet het materiaal weer uit. Ook een stevige wind zal aan de structuur trekken.
Daarnaast is de kerk gebouwd op een venige ondergrond. Er is een heel breed fundament dat "drijft" op de ondergrond. Als het grondwaterpeil wijzigt, zal het draagvermogen van de ondergrond ook wijzigen.
Tenslotte is er natuurlijk ook nog het moderne gebruik van de stad. Veel verkeer betekent ook veel trillingen.
 
Allemaal zaken waar een gebouw van te lijden heeft. In de muren en het plafond van de kerk verschijnen op diverse plaatsen alweer scheuren. Tot nu toe leken dat vooral scheuren die alleen maar lelijk waren. Nu zijn echter ook scheuren gevonden in de gewelven. Deze gewelven helpen mee om de stevigheid in het gebouw te bewaren. Het is dus belangrijk om hier aktie op te ondernemen.

Voorgaande restauraties
Bij de laatste grote restauratie (tot 1976) heeft de Onze Lieve Vrouwe- of Buitenkerk een grote onderhoudsbeurt gekregen.
Later heeft het dak nog een grondige boktor-bestrijdings-behandeling gekregen.

Terug naar boven

Aktie

Naast de subsidies is er nog (veel) extra geld nodig
Voor 2010, en een deel 2011, zijn diverse akties in voorbereiding, bezig of afgerond.
Een opsomming die zeker niet volledig is:
Fruit plukken:
Twee zaterdagen appels en peren plukken bij een fruitteler in Dronten
Talenten aktie:
Vanaf het startweekeinde op 12 september kan iedereen een koker krijgen met daarin een startkapitaal. Het is de bedoeling om half november die koker weer in te leveren en dan het startkapitaal met winst terug te geven voor de restauratie.
Hieruit zijn diverse akties bekend zoals:
  • appeltaarten bakken en verkopen
  • collecteren bij familie van buiten de stad
  • knutselwerkjes verkopen
  • een kalender en fotoboek van de bedevaart naar Kevelaar worden verkocht waarvan een deel van de prijs voor de restauratie wordt bestemd
  • dit laatste geldt ook voor een dubbel-CD met opnamen van de vieringen uit Kevelaar
  • Maar ook mensen die speciaal in deze periode bepaalde munten apart leggen en in de koker stoppen

    • We verwachten veel van de creativiteit van mensen.
    Zingen "SOUND OR SILENCE" op zaterdag 6 november om 19:00 uur:
    Een concert met optredens in verrassende combinaties.
    "High tea met veiling" op dinsdag 28 december om 15:30 uur; dit wordt gehouden in de Buitenkerk zelf
    Er staan nog meer akties in de steigers, maar daar kan ik nu nog geen mededelingen over doen.
    Over de akties zullen mededelingen worden gedaan in de parochiebladen of nieuwsbrieven, en bij grotere akties waarschijnlijk ook in de lokale media. Bij het lokatiesecretariaat kan men aangeven wie meer kan vertellen over de diverse akties.

    Rekeningnummers van parochiebestuur en evenementencommissie
    Voor spontane bijdragen voor (toekomstige) restauratie en onderhoud van het gebouw. Onder vermelding van "Restauratie Buitenkerk".

    Terug naar boven

    Publicaties

    Uit de parochiebestuursvergadering
    ...
    Onze Buitenkerk maakt kans dat zij genomineerd wordt voor een restauratie met extra subsidie, binnen niet al te lange tijd. Daarmee zijn we natuurlijk bijzonder blij, maar dat vraagt ook weer een grote extra inspanning van onze parochie, met name voor ons parochiebestuur. Maar daarvoor zijn we er.
    ...
    (publicatie: 16-06-2006)

    Parochieblad Kampen - IJsselmuiden, jaargang 52, nummer 22

    Restauratie Buitenkerk gaat miljoenen kosten
    Kerkbestuur zoekt naar oplossing met gemeente en overheid
    KAMPEN. Dat er scheuren zitten in het gewelf van de Buitenkerk is al langer bekend. Maar vorige week woensdag vielen er ook brokken stucwerk naar beneden. Volgens Hans Bolwerk van het parochiebestuur is er geen sprake van een onveilige situatie, maar zijn er wel netten gespannen om vallend puin op te vangen. Hij vraagt zich af hoe het miljoenenbedrag bij elkaar komt om de definitieve reparatie te betalen.
    Oorzaak nog onbekend
    Het vallend stucwerk is een nieuw symptoom van problemen die al langer speelden. De firma De Prou BW uit Bunnik heeft al een half jaar metingen gedaan aan de constructie van de kerk. 'We vermoeden dat de kerktoren wegzakt waardoor scheuren ontstaan. Maar we weten nog niet zeker wat de oorzaak is.' De Buitenkerk is in 1976 volledig gerestaureerd. Na een dergelijke operatie moet een monument minstens vijftig jaar veilig zijn gesteld. Dat er nu minder dan dertig jaar later grote scheuren zijn ontstaan betekent volgens het parochiebestuur echter niet dat er fouten zijn gemaakt.
    Veengrond
    Volgens Bolwerk zijn er verschillende theorieën waarom de kerktoren wegzakt. 'Vroeger werd niet geheid, dus de kerk staat niet op palen zoals tegenwoordig gebruikelijk is. En vanwege de dijkverzwaring is veel water weggepompt. De veengrond kan daardoor zijn weggezakt.' Hij benadrukt echter dat op dit moment helemaal niet bekend is wat er aan de hand is. Het onderzoek moet uitsluitsel geven. 'We wijzen ook geen schuldigen aan. We hopen dat de gemeente en de landelijke overheid samen met ons naar een oplossing willen zoeken.'
    Miljoenen
    Het bestuur van de Buitenkerk maakt zich zorgen over de kosten van de reparatie. Vóór het stucwerk begon te vallen was al een plan opgesteld om heipalen te plaatsen, waardoor de kerk niet verder kan verzakken. Dit zou minstens 2,1 miljoen euro kosten. 'Het probleem is dat het fonds van Monumentenzorg leeg is. Tot 2009 is alle geld vergeven. We doen hierbij dan ook een oproep aan de overheid om een speciaal fonds in het leven te roepen voor calamiteiten zoals deze.' De definitieve uitslag van het onderzoek moet binnen veertien dagen bekend zijn. Dan stelt het parochiebestuur een nieuw plan van aanpak op en wil het rond de tafel gaan zitten met de gemeente. 'Het frustrerende is dat de overheid steeds minder geld wil uittrekken voor het onderhouden van monumenten, terwijl Kampen zo veel mooie dingen heeft die behouden moeten blijven. Daar hoort de Buitenkerk zeker ook bij. Het is één van de gezichtsbepalende bouwwerken van de stad.'
    (publicatie: 13-09-2004)

    Dé Krant, jaargang 5, nummer 46

    ACTIVITEITEN EN MEDEDELINGEN
    Puin uit het plafond. Op 1 september is er een zodanig groot stuk puin uit het gewelf van onze kerk naar beneden gekomen, dat wij een gedeelte achterin de kerk hebben afgesloten. Binnenkort zal op enkele plekken in onze kerk een soort vangnet worden opgehangen.
    (publicatie: 10-9-2004)

    Parochieblad Kampen - IJsselmuiden, jaargang 50, nummer 29

    Uit het parochiebestuur
    We vergaderden daags na het overlijden van Prins Claus.
    ...
    Voor onze parochies is zijn belangrijkste bezoek geweest in september 1977. Hij verrichtte toen de officiële opening van onze gerestaureerde Buitenkerk. De Prins toonde zich bijzonder geïnteresseerd in het herstel van onze monumentale kerk. Hij liet zich uitvoerig informeren over de vele ingrepen die de kerk had ondergaan.
    Intussen kampt de kerk alweer enige jaren met nieuwe scheuren. Na overleg met Monumentenzorg is besloten om zo mogelijk voor Kerstmis de grootste scheuren in de gewelven van de kerk te laten dichten.
    ...
    (publicatie: 18-10-2002)

    Parochieblad Kampen - IJsselmuiden, jaargang 48, nummer 36

    Scheurtjes in gewelven Buitenkerk
    KAMPEN. De Buitenkerk moet na de laatste restauratie van 1976 opnieuw een grootschalige restauratie ondergaan. Het middeleeuwse kerkgebouw in het hart van de stad vertooont scheuren in de gewelven. De scheuren zijn, ondanks dat er wel eens wat gruis naar beneden kwam, pas ontdekt na controle door de Monumentenwacht en het bouwbureau van het bisdom Utrecht. Vice-voorzitter van het parochiebestuur J. Kleinmeulman spreekt van een verontrustende constatering. "We zullen een plan van aanpak moeten maken en mogelijk in fases de restauratie moeten uitvoeren, omdat wij als kleine kerkgemeenschap het geld daarvoor niet hebben. Hoeveel de restauratie gaat kosten en wat de oorzaak van de scheurvorming is geweest kunnen we nog niet zeggen." aldus Kleinmeulman. Hij benadrukt dat in het verleden het rijk negentig procent van de restauratiekosten betaalde. Dat percentage is onlangs teruggebracht naar vijfenzestig procent. "We worden in Kampen gestraft voor het goede beleid wat de gemeente voor ogen heeft." meent de vice-voorzitter van de kerkgemeenschap.
    (publicatie: 21-05-2002)

    Dé Krant, jaargang 3, nummer 33